Οίνοι & ποικιλίες
Η δυναμική του πελοποννησιακού αμπελώνα αποτυπώνεται εύγλωττα, εκτός από την στρεμματική του υπεροχή και στην ποικιλιακή του σύνθεση.
Το 25,74% όλων των Οίνων ΠΟΠ της χώρας παράγεται στην Πελοπόννησο.
Το 91% της έκτασης καταλαμβάνεται από Ελληνικές ποικιλίες.
ΟΙΝΟΙ
7 ΟΙΝΟΙ ΠΟΠ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
ΠΟΠ Πάτρα
Σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές μεγάλης συνολικά έκτασης της βόρειας ανατολικής και κεντρικής Αχαΐας εκτείνεται η αμπελουργική ζώνη του οίνου ΠΟΠ Πάτρα. Αποτελεί την πιο εκτεταμένη ζώνη ελληνικού οίνου ΠΟΠ και είναι σε μεγάλο μέρος της ενιαία. Η ορεινή Αιγιαλεία αποτελεί μάλλον το ομορφότερο και πιο ευεργετικό για την καλλιέργεια της αμπέλου κομμάτι της, όπου η ποικιλία Ροδίτης βρίσκεται στα καλύτερά της.
Ποικιλία:
Ροδίτης 100%
Τύπος:
Λευκός ξηρός, ημίξηρος και ημίγλυκος
Ποικιλία:
Ροδίτης 100%
Τύπος:
Λευκός ξηρός, ημίξηρος και ημίγλυκος
ΠΟΠ Μαντινεία
Η ζώνη του κρασιού ΠΟΠ Μαντινεία βρίσκεται στην Αρκαδία, κυρίως στο οροπέδιο της περιοχής, με πάνω από 650 μ. υψόμετρο, όπου το σταφύλι ωριμάζει αργά και όψιμα και στις πλαγιές γύρω του. Το όνομα του εν λόγω οίνου ΠΟΠ προέρχεται από την Αρχαία Μαντινεία.
Ποικιλία:
Μοσχοφίλερο (τουλάχιστον 85%), Ασπρούδες.
Στην πράξη ο παραγόμενος οίνος ΠΟΠ Μαντινεία αποτελείται από 100% Μοσχοφίλερο.
Τύπος:
Λευκός ξηρός
Ποικιλία:
Μοσχοφίλερο (τουλάχιστον 85%), Ασπρούδες.
Στην πράξη ο παραγόμενος οίνος ΠΟΠ Μαντινεία αποτελείται από 100% Μοσχοφίλερο.
Τύπος:
Λευκός ξηρός
ΠΟΠ Νεμέα
Η ζώνη του οίνου ΠΟΠ Νεμέα είναι η μοναδική στην Ελλάδα που εκτείνεται σε δύο περιφερειακές ενότητες: κατά βάση στο νότιο κεντρικό τμήμα Κορινθίας και στο βορειοδυτικό τμήμα της Αργολίδας. Ο οίνος αυτός είναι ο «φλυάσιος οίνος» των αρχαίων Ελλήνων, γνωστός και ως «το αίμα του Ηρακλή» συνδέεται με τον μύθο του Ηρακλή, που λατρευόταν στην περιοχή με δικό του Ιερό. Το Αγιωργίτικο, ποικιλία του οίνου ΠΟΠ Νεμέα, ονομάστηκε από το παλιό όνομα της Νεμέας, Άγιος Γεώργιος.
Ποικιλία:
Αγιωργίτικο 100%
Τύπος:
Ερυθρός ξηρός, ημίγλυκος και γλυκύς
Ποικιλία:
Αγιωργίτικο 100%
Τύπος:
Ερυθρός ξηρός, ημίγλυκος και γλυκύς
ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia
Η ζώνη του ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της Λακωνίας (χερσόνησος Επιδαύρου Λιμηράς και ακρωτήριο Μαλέας) και το κρασί της αναβιώνει το δημοφιλέστερο και καλύτερο κρασί του Μεσαίωνα, τον Μαλβαζία οίνο. Ωριμάζει σε βαρέλι οξειδωτικά τουλάχιστον για δύο χρόνια, αλλιώς τέσσερα ή πολλαπλάσια του τέσσερα.
Ποικιλία:
Μονεμβασιά (τουλάχιστον 51%), Ασύρτικο, Ασπρούδες, Κυδωνίτσα
Τύπος:
Λευκός γλυκύς, από λιαστά σταφύλια (λιαστός, vin liastos / vin de raisin passerile), οίνος λικέρ από λιαστά σταφύλια (λιαστός, vin de liqueur de raisin passerile).
Ποικιλία:
Μονεμβασιά (τουλάχιστον 51%), Ασύρτικο, Ασπρούδες, Κυδωνίτσα
Τύπος:
Λευκός γλυκύς, από λιαστά σταφύλια (λιαστός, vin liastos / vin de raisin passerile), οίνος λικέρ από λιαστά σταφύλια (λιαστός, vin de liqueur de raisin passerile).
ΠΟΠ Μοσχάτος Πατρών
Σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές μεγάλης συνολικά έκτασης της βόρειας ανατολικής και κεντρικής Αχαΐας εκτείνεται η αμπελουργική ζώνη του οίνου ΠΟΠ Πάτρα. Αποτελεί την πιο εκτεταμένη ζώνη ελληνικού οίνου ΠΟΠ και είναι σε μεγάλο μέρος της ενιαία. Η ορεινή Αιγιαλεία αποτελεί μάλλον το ομορφότερο και πιο ευεργετικό για την καλλιέργεια της αμπέλου κομμάτι της, όπου η ποικιλία Ροδίτης βρίσκεται στα καλύτερά της.
Ποικιλία:
Μοσχάτο λευκό 100%
Τύπος:
Λευκός γλυκύς
ΠΟΠ Μοσχάτος Ρίου Πατρών
Η μικρή ζώνη του κρασιού ΠΟΠ Μοσχάτος Ρίου Πατρών βρίσκεται ανατολικά της Πάτρας και του Ρίου στην Αχαΐα και δίνει από τους καλύτερους γλυκούς οίνους της Ελλάδας, κάποιοι εξ αυτών παγκοσμίου κλάσης. Οι οίνοι αυτοί μπορεί να είναι φυσικώς γλυκείς (vin naturellement doux) και φυσικοί γλυκείς (vin doux naturel – vin de liqueur). Η ένδειξη grand cru στην ετικέτα καταδεικνύει σταφύλι αποκλειστικά από ιδιόκτητους αμπελώνες χαμηλότερης στρεμματικής απόδοσης.
Ποικιλία:
Μοσχάτο λευκό 100%
Τύπος:
Λευκός γλυκύς
Ποικιλία:
Μοσχάτο λευκό 100%
Τύπος:
Λευκός γλυκύς
ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών
Η ζώνη για τους φυσικούς γλυκείς οίνους (vin de liqueur) ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών, τους δημοφιλέστερους στην Ελλάδα, βρίσκεται στα βόρειο-κεντρικά της Αχαΐας. Οι οίνοι αυτοί ωριμάζουν τουλάχιστον για έναν χρόνο σε δρύινα βαρέλια χωρητικότητας έως 1.000 λίτρα. Μετά από δύο χρόνια ωρίμανσης μπορούν να φέρουν την ένδειξη Reserve και μετά από τουλάχιστον τρία χρόνια σε βαρέλια και συνολικά επτά χρόνια σε βαρέλια και φιάλη, την ένδειξη Grand Reserve.
Ποικιλία:
Μαυροδάφνη, μαύρη κορινθιακή
Τύπος:
Ερυθρός γλυκύς
Ποικιλία:
Μαυροδάφνη, μαύρη κορινθιακή
Τύπος:
Ερυθρός γλυκύς
16 ΟΙΝΟΙ ΠΓΕ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
ΠΓΕ Πελοπόννησος
Θεσμοθετήθηκαν το 1989 ως Πελοποννησιακοί Τοπικοί Οίνοι και σε αυτούς επιτρέπεται η χρήση σταφυλιών ή οίνων που προέρχονται από τις ζώνες ΠΟΠ (ΟΠΑΠ & ΟΠΕ) ή/και ΠΓΕ (τοπικών οίνων) στην αμπελουργική περιφέρεια της Πελοποννήσου.
Περιλαμβάνει τους τύπους κρασιών:
Λευκός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος, γλυκός
Ερυθρός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος, γλυκός
Ερυθρωπός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος, γλυκός
Λευκός ημιαφρώδης ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος
Ερυθρωπός ημιαφρώδης ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος
Επιτρεπόμενες οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου
Ο λευκός οίνος ΠΓΕ Πελοπόννησος παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών Αηδάνι Άσπρο, Αθήρι, Ασπρούδες, Ασύρτικο, Κυδωνίτσα, Λαγόρθι, Μαλαγουζιά, Μονεμβασιά, Μοσχάτο άσπρο, Μοσχοφίλερο (Φιλέρι), Πετρουλιανός, Ροδίτης, Ροκανιάρης, Σαββατιανό, Σιδερίτης, Σκιαδόπουλο, Chardonnay, Sauvignon blanc, Arintho, Viognier, Riesling, Ρομπόλα, Gewurtztraminer και Ugni blanc.
Ο ερυθρός οίνος ΠΓΕ Πελοπόννησος παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών Αγιωργίτικο, Αυγουστιάτης, Βοϊδομάτης, Βολοίτσα, Μαύρη Θράψα, Κολλινιάτικο, Μανδηλαριά, Μαύρο Καλαβρυτινό, Μαυροδάφνη, Μαυρούδι, Μαυρούδια, Σκυλοπνίχτης, Φωκιανό, Χονδρόμαυρο Καλαβρυτινό, Ψιλόμαυρο Καλαβρυτινό, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Grenache rouge, Merlot, Tempranillo, Mourvedre, Carignan, Syrah και Refosco.
Ο ερυθρωπός οίνος ΠΓΕ Πελοπόννησος παράγεται από νωπά σταφύλια των ποικιλιών που χρησιμοποιούνται στους λευκούς και ερυθρούς οίνους.
Ο ημιαφρώδης λευκός ξηρός, ημίξηρος και ημίγλυκος οίνος παράγεται από ποικιλίες αμπέλου από αυτές που περιλαμβάνονται στην ποικιλιακή σύνθεση του οίνου με ΠΓΕ Πελοπόννησος και καλλιεργούνται στις αναφερόμενες από τις αντίστοιχες υπουργικές αποφάσεις αμπελουργικές περιοχές της Πελοποννήσου.
Ο ημιαφρώδης ερυθρωπός ξηρός ημίξηρος και ημίγλυκος οίνος παράγεται από ποικιλίες αμπέλου από αυτές που περιλαμβάνονται στην ποικιλιακή σύνθεση του οίνου με ΠΓΕ Πελοπόννησος και καλλιεργούνται στις αναφερόμενες από τις αντίστοιχες υπουργικές αποφάσεις αμπελουργικές περιοχές της Πελοποννήσου.
Όλες οι ανωτέρω ποικιλίες για να χρησιμοποιηθούν στη παρασκευή του οίνου ΠΓΕ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ πρέπει να καλλιεργούνται στις αμπελουργικές περιοχές της Πελοποννήσου.
ΠΓΕ Αργολίδα
Οι οίνοι ΠΓΕ Αργολίδα θεσμοθετήθηκαν το 2008.
Η Αργολίδα διαθέτει ένα πολυμορφικό και ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα γεωγραφικό χώρο για την καλλιέργεια της αμπέλου. Πλήθος τύπων εδαφών, μεσαίας μηχανικής σύστασης, επικλινή και στραγγιστικά. Αργιλώδη κυρίως με πολλές παραλλαγές ανάλογα με την κλίση και το υψόμετρο.
Υψόμετρα από 50 έως 600 μέτρα με έκθεση κυρίως νοτιοανατολικά. Το κλίμα εύκρατο, μεσογειακό, επηρεαζόμενο από την απογευματινή νοτινή θαλάσσια αύρα του Αργολικού κόλπου, ενώ η μέση στάθμη του ύψους βροχοπτώσεων δεν ξεπερνά τα 500 μέτρα ετησίως.
Επιτρεπόμενες οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου
Ο λευκός (ξηρός, ημίξηρος και γλυκός) οίνος ΠΓΕ Αργολίδα παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών Ασπρούδες, Ασύρτικο, Ροδίτης, Ροκανιάρης, Σαββατιανό, Μοσχοφίλερο (Φιλέρι), Chardonnay, Μαλαγουζιά και Viognier.
Ο ερυθρός (ξηρός, ημίξηρος και γλυκός) οίνος ΠΓΕ Αργολίδα παράγεται από σταφύλια των ποικιλιών Αγιωργίτικο, Μαυρούδι (Μαυρόστυφο), Βοϊδομάτης, Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Merlot και Syrah.
Ο ερυθρωπός (ξηρός, ημίξηρος και γλυκός) οίνος Π.Γ.Ε Αργολίδα παράγεται μόνο από νωπά σταφύλια των ποικιλιών Ασπρούδες, Ασύρτικο, Ροδίτης, Σαββατιανό, Μοσχοφίλερο (Φιλέρι), Μαλαγουζιά, Chardonnay, Viognier, Αγιωργίτικο, Βοϊδομάτης, Μαυρούδι (Μαυρόστυφο), Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon και Merlot.
ΠΓΕ Αρκαδία
Η ζώνη του ΠΓΕ Αρκαδία θεσπίστηκε το 1996, ορίζεται από τα όρια της περιφερειακής ενότητας Αρκαδίας.
Τα αμπέλια της Αρκαδίας βρίσκονται κυρίως στο οροπέδιο της Μαντινείας. Αρχικά ο ΠΓΕ Αρκαδία επιτρεπόταν μόνον ως λευκός, αλλά το 2009, με σημαντική τροποποίηση, επεκτάθηκε τόσο η ποικιλιακή του σύνθεση, όσο και οι τύποι οίνων που μπορούν να παραχθούν κάτω από αυτήν τη γεωγραφική ένδειξη. Προς το παρόν, οίνοι ΠΓΕ Αρκαδία παράγονται από 4 οινοποιεία εντός ζώνης.
Ποικιλίες:
Ασπρούδες, Μοσχοφίλερο, Ροδίτης, Ρομπόλα, Σαββατιανό, Gewurztraminer, Riesling, Chardonnay, Sauvignon blanc, Αγιωργίτικο, Κολλινιάτικο, Μαυρούδια, Σκυλοπνίχτης, Cabernet franc, Cabernet sauvignon, Merlot, Syrah.
Τύποι:
Λευκός ξηρός, γλυκύς
Λευκός ημιαφρώδης ξηρός, ημίξηρος
Ροζέ ξηρός
Ροζέ ημιαφρώδης ξηρός, ημίξηρος
Ερυθρός ξηρός
Τα αμπέλια της Αρκαδίας βρίσκονται κυρίως στο οροπέδιο της Μαντινείας. Αρχικά ο ΠΓΕ Αρκαδία επιτρεπόταν μόνον ως λευκός, αλλά το 2009, με σημαντική τροποποίηση, επεκτάθηκε τόσο η ποικιλιακή του σύνθεση, όσο και οι τύποι οίνων που μπορούν να παραχθούν κάτω από αυτήν τη γεωγραφική ένδειξη. Προς το παρόν, οίνοι ΠΓΕ Αρκαδία παράγονται από 4 οινοποιεία εντός ζώνης.
Ποικιλίες:
Ασπρούδες, Μοσχοφίλερο, Ροδίτης, Ρομπόλα, Σαββατιανό, Gewurztraminer, Riesling, Chardonnay, Sauvignon blanc, Αγιωργίτικο, Κολλινιάτικο, Μαυρούδια, Σκυλοπνίχτης, Cabernet franc, Cabernet sauvignon, Merlot, Syrah.
Τύποι:
Λευκός ξηρός, γλυκύς
Λευκός ημιαφρώδης ξηρός, ημίξηρος
Ροζέ ξηρός
Ροζέ ημιαφρώδης ξηρός, ημίξηρος
Ερυθρός ξηρός
ΠΓΕ Αχαΐα
Η οριοθετημένη περιοχή για την παραγωγή των οίνων ΠΓΕ Αχαΐα περιλαμβάνει την περιοχή στα διοικητικά όρια του νομού Αχαΐας και τα αμπέλια βρίσκονται σε υψόμετρο από 20 -700 μέτρα.
Η ζώνη ΠΓΕ Αχαΐα θεσπίστηκε το 2004. Η τροποποίηση του 2008, που διεύρυνε την ποικιλιακή του σύνθεση, περιέλαβε την αξιοσημείωτη προσπάθεια αναβίωσης της πολλά υποσχόμενης ερυθρής γηγενούς ποικιλίας μαύρο καλαβρυτινό, αλλά και τη γνωστή για την ποιότητά της λευκή ποικιλία λαγόρθι. Οίνοι ΠΓΕ Αχαΐα παράγονται από 9 οινοποιεία εντός ζώνης.
Ποικιλίες:
Αθήρι, Ασύρτικο, Λαγόρθι, Μαλαγουζιά, Μοσχάτο άσπρο, Ροδίτης, Ρομπόλα, Chardonnay, Riesling, Sauvignon blanc, Trebbiano, Μαύρο Καλαβρυτινό, Μαυροδάφνη, Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Grenache rouge, Merlot, Syrah.
Τύποι:
Λευκός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος, γλυκύς
Ροζέ ξηρός, ημίξηρος
Ερυθρός ξηρός
Η ζώνη ΠΓΕ Αχαΐα θεσπίστηκε το 2004. Η τροποποίηση του 2008, που διεύρυνε την ποικιλιακή του σύνθεση, περιέλαβε την αξιοσημείωτη προσπάθεια αναβίωσης της πολλά υποσχόμενης ερυθρής γηγενούς ποικιλίας μαύρο καλαβρυτινό, αλλά και τη γνωστή για την ποιότητά της λευκή ποικιλία λαγόρθι. Οίνοι ΠΓΕ Αχαΐα παράγονται από 9 οινοποιεία εντός ζώνης.
Ποικιλίες:
Αθήρι, Ασύρτικο, Λαγόρθι, Μαλαγουζιά, Μοσχάτο άσπρο, Ροδίτης, Ρομπόλα, Chardonnay, Riesling, Sauvignon blanc, Trebbiano, Μαύρο Καλαβρυτινό, Μαυροδάφνη, Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Grenache rouge, Merlot, Syrah.
Τύποι:
Λευκός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος, γλυκύς
Ροζέ ξηρός, ημίξηρος
Ερυθρός ξηρός
ΠΓΕ Ηλεία
Η οριοθετημένη περιοχή για την παραγωγή των οίνων ΠΓΕ Ηλεία θσεμοθετήθηκε το 2004 και περιλαμβάνει τις περιοχές που βρίσκονται στα διοικητικά όρια του νομού Ηλείας σε υψόμετρο από 10 έως 700 μέτρα.
Ποικιλίες:
Ασπρούδες, Ασύρτικο, Ροδίτης, Ρομπόλα, Σκιαδόπουλο, Φιλέρι, Viognier, Chardonnay, Sauvignon blanc, Trebbiano, Αγιωργίτικο, Αυγουστιάτης, Κολλινιάτικο, Μανδηλαριά, Μαυροδάφνη, Μαυρούδια, Grenache rouge, Cabernet Sauvignon, Carignan, Merlot, Mourvedre, Refosco, Syrah.
Τύποι:
Λευκός ξηρός
Ροζέ ξηρός
Ερυθρός ξηρός
Ποικιλίες:
Ασπρούδες, Ασύρτικο, Ροδίτης, Ρομπόλα, Σκιαδόπουλο, Φιλέρι, Viognier, Chardonnay, Sauvignon blanc, Trebbiano, Αγιωργίτικο, Αυγουστιάτης, Κολλινιάτικο, Μανδηλαριά, Μαυροδάφνη, Μαυρούδια, Grenache rouge, Cabernet Sauvignon, Carignan, Merlot, Mourvedre, Refosco, Syrah.
Τύποι:
Λευκός ξηρός
Ροζέ ξηρός
Ερυθρός ξηρός
ΠΓΕ Κορινθία
Η ζώνη του ΠΓΕ Κορινθία, που θεσπίστηκε το 2000, είναι τα όρια της ομώνυμης περιφερειακής ενότητας, στο βορειοανατολικό άκρο της Πελοποννήσου.
Η ζώνη παραγωγής των οίνων με ΠΓΕ Κορινθία είναι αρκετά εκτεταμένη αρχίζοντας από υψόμετρο 200 μέτρων και φθάνοντας μέχρι τα 850 μέτρα. Οι περισσότεροι αμπελώνες της περιοχής εκτείνονται σε πλαγιές. Το κλίμα της περιοχής είναι το τυπικό μεσογειακό κλίμα, με μέση ετήσια θερμοκρασία 17°C, και μέση ετήσια βροχόπτωση 750mm.
Οι οίνοι ΠΓΕ Κορινθία παράγονται από 32 οινοποιεία εντός ζώνης και από άλλα 6 εκτός αυτής.
Ποικιλίες:
Ασπρούδες έως 20%, Ασύρτικο, Λαγόρθι, Μαλαγουζιά, Μοσχοφίλερο, Ροδίτης, Σαββατιανό, Chardonnay, Sauvignon blanc, Αγιωργίτικο, Μαυρούδι, Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah.
Τύποι:
Λευκός ξηρός
Ροζέ ξηρός
Ερυθρός ξηρός
Η ζώνη παραγωγής των οίνων με ΠΓΕ Κορινθία είναι αρκετά εκτεταμένη αρχίζοντας από υψόμετρο 200 μέτρων και φθάνοντας μέχρι τα 850 μέτρα. Οι περισσότεροι αμπελώνες της περιοχής εκτείνονται σε πλαγιές. Το κλίμα της περιοχής είναι το τυπικό μεσογειακό κλίμα, με μέση ετήσια θερμοκρασία 17°C, και μέση ετήσια βροχόπτωση 750mm.
Οι οίνοι ΠΓΕ Κορινθία παράγονται από 32 οινοποιεία εντός ζώνης και από άλλα 6 εκτός αυτής.
Ποικιλίες:
Ασπρούδες έως 20%, Ασύρτικο, Λαγόρθι, Μαλαγουζιά, Μοσχοφίλερο, Ροδίτης, Σαββατιανό, Chardonnay, Sauvignon blanc, Αγιωργίτικο, Μαυρούδι, Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah.
Τύποι:
Λευκός ξηρός
Ροζέ ξηρός
Ερυθρός ξηρός
ΠΓΕ Λακωνία
Στο νοτιοανατολικό άκρο της Πελοποννήσου, η ζώνη του ΠΓΕ Λακωνία, που θεσπίστηκε το 2000, είναι τα όρια της ομώνυμης περιφερειακής ενότητας.
Ποικιλίες:
Αθήρι, Ασύρτικο, Αηδάνι, Κυδωνίτσα, Μαλαγουζιά, Μονεμβασιά, Ροδίτης, Πετρουλιανός, Αγιωργίτικο, Θράψα, Μανδηλαριά, Μαυρούδι, Cabernet Sauvignon, Merlot.
Τύποι:
Λευκός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος, γλυκύς
Ροζέ ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος
Ερυθρός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος, γλυκύς
Ποικιλίες:
Αθήρι, Ασύρτικο, Αηδάνι, Κυδωνίτσα, Μαλαγουζιά, Μονεμβασιά, Ροδίτης, Πετρουλιανός, Αγιωργίτικο, Θράψα, Μανδηλαριά, Μαυρούδι, Cabernet Sauvignon, Merlot.
Τύποι:
Λευκός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος, γλυκύς
Ροζέ ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος
Ερυθρός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος, γλυκύς
ΠΓΕ Μεσσηνία
Στο νοτιοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου, η ζώνη του ΠΓΕ Μεσσηνία, που θεσπίστηκε το 1989, είναι τα όρια της ομώνυμης περιφερειακής ενότητας. Τα αμπέλια πρέπει να είναι σε υψόμετρο άνω των 50μ.
Οίνοι ΠΓΕ Μεσσηνία παράγονται από 14 οινοποιεία εντός ζώνης και από άλλο 1 εκτός.
Ποικιλίες:
Ασύρτικο, Λαγόρθι, Ροδίτης, Φιλέρι, Αρίνθο, Chardonnay, Sauvignon blanc, Trebbiano (έως 20%), Φωκιανό μαύρο (έως 20%), Grenache rouge, Cabernet Sauvignon, Carignan, Merlot.
Τύποι:
Λευκός ξηρός
Ερυθρός ξηρός
Οίνοι ΠΓΕ Μεσσηνία παράγονται από 14 οινοποιεία εντός ζώνης και από άλλο 1 εκτός.
Ποικιλίες:
Ασύρτικο, Λαγόρθι, Ροδίτης, Φιλέρι, Αρίνθο, Chardonnay, Sauvignon blanc, Trebbiano (έως 20%), Φωκιανό μαύρο (έως 20%), Grenache rouge, Cabernet Sauvignon, Carignan, Merlot.
Τύποι:
Λευκός ξηρός
Ερυθρός ξηρός
ΠΓΕ Κλημέντι
Η οριοθετημένη περιοχή για την παραγωγή των οίνων ΠΓΕ Κλημέντι, θεσπίστηκε το 1996 και περιλαμβάνει στην διοικητική περιοχή του Δήμου Κλημέντι του Νομού Κορινθίας και σε υψόμετρο άνω των 600 μέτρων.
Τύποι:
Λευκός ξηρός
Ερυθρός ξηρός
Ροζέ ξηρός.
Επιτρεπόμενες οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου:
Μαλαγουζιά, Μοσχοφίλερο, Αγιωργίτικο Chardonnay, Cabernet sauvignon, Merlot, Syrah.
Τύποι:
Λευκός ξηρός
Ερυθρός ξηρός
Ροζέ ξηρός.
Επιτρεπόμενες οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου:
Μαλαγουζιά, Μοσχοφίλερο, Αγιωργίτικο Chardonnay, Cabernet sauvignon, Merlot, Syrah.
ΠΓΕ Λετρίνα
Στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας, στο κεντρικό τμήμα της δυτικής Πελοποννήσου, η ζώνη του ΠΓΕ Λετρίνα, που θεσπίστηκε το 1993, είναι τα όρια των δημοτικών κοινοτήτων Ιαρδανού και Πύργου.
Ποικιλίες:
Αγιωργίτικο, Μαυροδάφνη, Merlot, Refosco, Syrah.
Τύπος:
Ερυθρός ξηρός
Ποικιλίες:
Αγιωργίτικο, Μαυροδάφνη, Merlot, Refosco, Syrah.
Τύπος:
Ερυθρός ξηρός
ΠΓΕ Πισάτις
Στην περιφερειακή ενότητα Ηλείας, στο κεντρικό τμήμα της δυτικής Πελοποννήσου, η ζώνη του ΠΓΕ Πισάτις, που θεσπίστηκε το 2000, περιλαμβάνει τμήματα των δημοτικών κοινοτήτων Αμαλιάδας, Αρχαίας Ολυμπίας, Ιαρδανού, Λασιώνος και Φολόης.
Ποικιλίες:
Ροδίτης, Φιλέρι, Chardonnay, Sauvignon blanc.
Τύπος:
Λευκός ξηρός
Ποικιλίες:
Ροδίτης, Φιλέρι, Chardonnay, Sauvignon blanc.
Τύπος:
Λευκός ξηρός
ΠΓΕ Πλαγιές Αιγιαλείας
Στην περιφερειακή ενότητα Αχαΐας, στο βορειοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου, η ζώνη του ΠΓΕ Πλαγιές Αιγιαλείας, που θεσπίστηκε το 1997, είναι τα όρια των δημοτικών κοινοτήτων Αιγείρας, Ακράτας, Διακοπτού, Αιγίου, Συμπολιτείας και οι περιοχές Βάλτας, Βιλιβίνας, Γουμένισσας (τ. Βρυσαρίου), Άνω και Κάτω Δουμενών, Δροσάτου, Άνω και Κάτω Ζαχλωρούς, Κερπινής, Κορφών, Πετσάκων και Πλατανιώτισσας της δημοτικής κοινότητας Καλαβρύτων. Τα αμπέλια πρέπει να είναι σε υψόμετρα άνω των 250μ.
Ποικιλίες:
Λαγόρθι με Chardonnay (άνω του 60%), Βολίτσα (άνω του 60%), Cabernet Sauvignon (άνω του 40%) και άλλες συνιστώμενες-επιτρεπόμενες ποικιλίες.
Τύποι:
Λευκός ξηρός
Ροζέ ξηρός
Ερυθρός ξηρός
Ποικιλίες:
Λαγόρθι με Chardonnay (άνω του 60%), Βολίτσα (άνω του 60%), Cabernet Sauvignon (άνω του 40%) και άλλες συνιστώμενες-επιτρεπόμενες ποικιλίες.
Τύποι:
Λευκός ξηρός
Ροζέ ξηρός
Ερυθρός ξηρός
ΠΓΕ Πλαγιές Πετρωτού
Στην περιφερειακή ενότητα Αχαΐας, στο βορειοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου, η ζώνη του ΠΓΕ Πλαγιές Πετρωτού, που θεσπίστηκε το 1992, είναι η περιοχή Πετρωτό της δημοτικής κοινότητας Μεσσάτιδος.
Ποικιλίες:
Μαυροδάφνη (τουλάχιστον 60%), Cabernet Sauvignon.
Τύπος:
Ερυθρός ξηρός
Ποικιλίες:
Μαυροδάφνη (τουλάχιστον 60%), Cabernet Sauvignon.
Τύπος:
Ερυθρός ξηρός
ΠΓΕ Πυλία
Στην περιφερειακή ενότητα Μεσσηνίας, στο νοτιοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου, η ζώνη του ΠΓΕ Πυλία, που θεσπίστηκε το 1989, είναι τα όρια των δημοτικών κοινοτήτων Αιπείας, Βουφράδων, Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πεταλιδίου, Πύλου και Χιλιοχωρίων. Τα αμπέλια πρέπει να είναι σε υψόμετρα άνω των 50μ.
Ποικιλίες:
Ασύρτικο, Ροδίτης, Chardonnay, Trebbiano.
Τύπος:
Λευκός ξηρός
Ποικιλίες:
Ασύρτικο, Ροδίτης, Chardonnay, Trebbiano.
Τύπος:
Λευκός ξηρός
ΠΓΕ Τεγέα
Στην περιφερειακή ενότητα Αρκαδίας, στο κέντρο της Πελοποννήσου, η ζώνη του ΠΓΕ Τεγέα, που θεσπίστηκε το 1993, περιλαμβάνει τμήματα των δημοτικών κοινοτήτων Βαλτετσίου, Βόρειας Κυνουρίας, Σκυρίτιδας, Τεγέας και Τρίπολης.
Ποικιλίες:
Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Merlot.
Τύπος:
Ερυθρός ξηρός
Ποικιλίες:
Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Merlot.
Τύπος:
Ερυθρός ξηρός
ΠΓΕ Τριφυλία
Στην περιφερειακή ενότητα Μεσσηνίας, στο νοτιοδυτικό τμήμα της Πελοποννήσου, η ζώνη του ΠΓΕ Τριφυλία, που θεσπίστηκε το 1989, είναι τα όρια των δημοτικών κοινοτήτων Αετού, Αυλώνα, Γαργαλιάνων, Δωρίου, Είρας, Κυπαρισσίας, Νέστορα και Φιλιατρών και της τοπικής κοινότητας Τριπύλας. Τα αμπέλια πρέπει να είναι σε υψόμετρα από 50 έως 300μ.
Ποικιλίες:
Ροδίτης, Φιλέρι, Grenache blanc, Chardonnay, Trebbiano, Αγιωργίτικο, Grenache rouge, Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Carignan, Merlot, Syrah, Tempranillo.
Τύποι:
Λευκός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος
Ροζέ ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος
Ερυθρός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος
Ποικιλίες:
Ροδίτης, Φιλέρι, Grenache blanc, Chardonnay, Trebbiano, Αγιωργίτικο, Grenache rouge, Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Carignan, Merlot, Syrah, Tempranillo.
Τύποι:
Λευκός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος
Ροζέ ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος
Ερυθρός ξηρός, ημίξηρος, ημίγλυκος
Τα στοιχεία προέρχονται από το site της ΕΔΟΑΟ την οποία ευχαριστούμε για τη βοήθειά της, και από τους τεχνικούς φακέλους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ
Γηγενείς ποικιλίες
Πελοποννησιακού αμπελώνα
ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΓΙΑ ΛΕΥΚΑ ΚΡΑΣΙΑ
Μοσχοφίλερο
Είναι μία από τις εμβληματικές ποικιλίες αμπέλου της Ελλάδας και η πιο σημαντική της Πελοποννήσου για την παραγωγή λευκών κρασιών. Είναι επίσης μία από τις τέσσερις ελληνικές ποικιλίες αμπέλου που τα κρασιά τους αποτελούν αιχμή του δόρατος για την οινική παρουσία της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές οίνου.
Το Μοσχοφίλερο είναι μία ροδόχρωμη ποικιλία η οποία οινοποιείται για λευκά κρασιά, λίγα ροζέ και κάποια λεπτά και καλά αφρώδη. Υπάρχουν και λίγα λευκά μοσχοφίλερα ωριμασμένα σε βαρέλι, απ’ όπου παίρνουν επιτυχώς όγκο και πάχος.
Η Πελοπόννησος και κυρίως η Αρκαδία είναι το πεδίο που πρωταγωνιστεί το Μοσχοφίλερο και μας δίνει τους εξαιρετικούς οίνους ΠΟΠ Μαντινεία. Ανοιχτόχρωμο, κομψό και εξωτικό, με αρώματα λεμονανθών, τριαντάφυλλου και λίτσι, έχει παιχνιδιάρικο και ελαφρύ στόμα, που γαργαλάει με την οξύτητά του, πολλές φορές πικάντικα.
Το Μοσχοφίλερο είναι μία ροδόχρωμη ποικιλία η οποία οινοποιείται για λευκά κρασιά, λίγα ροζέ και κάποια λεπτά και καλά αφρώδη. Υπάρχουν και λίγα λευκά μοσχοφίλερα ωριμασμένα σε βαρέλι, απ’ όπου παίρνουν επιτυχώς όγκο και πάχος.
Η Πελοπόννησος και κυρίως η Αρκαδία είναι το πεδίο που πρωταγωνιστεί το Μοσχοφίλερο και μας δίνει τους εξαιρετικούς οίνους ΠΟΠ Μαντινεία. Ανοιχτόχρωμο, κομψό και εξωτικό, με αρώματα λεμονανθών, τριαντάφυλλου και λίτσι, έχει παιχνιδιάρικο και ελαφρύ στόμα, που γαργαλάει με την οξύτητά του, πολλές φορές πικάντικα.
Ροδίτης
O Ροδίτης, ίσως η πιο διαδεδομένη ποικιλία για λευκά κρασιά στην Ελλάδα, όσον αφορά τις φυτεύσεις και την ποσότητα παραγωγής, δίνει κρασιά διαφόρων επιπέδων ποιότητας. Παρά την προαναφερόμενη ποσότητα, ο Ροδίτης παραμένει δεόντως ανεξερεύνητος και εκεί που μεγαλουργεί είναι τα ορεινά αμπελοτόπια, όπως αυτά της ορεινής Αιγιαλείας. Είναι υπεύθυνος για τα ξηρά λευκά κρασιά ΠΟΠ Πάτρα.
Ο Ροδίτης είναι μιά ερυθρωπή ποικιλία και τη συναντάμε με διαφορετικούς κλώνους, όπως Τουρκοπούλα και Αλεπού από την οποία προέρχονται τα καλύτερα κρασιά.
Ο Ροδίτης είναι επίσης η βασική ποικιλία στις ρετσίνες.
Ο σύγχρονα καλλιεργημένος και οινοποιημένος Ροδίτης οδηγεί σε κρασιά υψηλής ποιότητας, με καθαρά αρώματα, που θυμίζουν λεμόνι, λεμονανθούς και λευκόσαρκα φρούτα. Στο στόμα έχουν μέτριο όγκο και οξύτητα που δροσίζει.
Ο Ροδίτης είναι μιά ερυθρωπή ποικιλία και τη συναντάμε με διαφορετικούς κλώνους, όπως Τουρκοπούλα και Αλεπού από την οποία προέρχονται τα καλύτερα κρασιά.
Ο Ροδίτης είναι επίσης η βασική ποικιλία στις ρετσίνες.
Ο σύγχρονα καλλιεργημένος και οινοποιημένος Ροδίτης οδηγεί σε κρασιά υψηλής ποιότητας, με καθαρά αρώματα, που θυμίζουν λεμόνι, λεμονανθούς και λευκόσαρκα φρούτα. Στο στόμα έχουν μέτριο όγκο και οξύτητα που δροσίζει.
Μοσχάτο
Η Πελοπόννησος φιλοξενεί ιδανικά την ποικιλία Μοσχάτο, η οποία προσαρμόζεται σε διάφορα υψόμετρα και terroir και στην περιοχή αυτή δίνει γλυκά κρασιά ακόμα και παγκοσμίου κλάσης, που κατακτούν συνεχώς βραβεία, μετάλλια και υψηλές βαθμολογίες σε διαφόρων τύπων διεθνείς αξιολογήσεις. Το Mοσχάτο καλλιεργείται στην Αχαΐα και δίνει δύο κρασιά ΠΟΠ, τα ΠΟΠ Μοσχάτος Πατρών και ΠΟΠ Μοσχάτος Ρίου Πατρών.
Εκρηκτικά είναι τα αρώματα που αποκτούν στον ελληνικό αμπελώνα τα γλυκά κρασιά από Mοσχάτο. Η τυπικότητα του μοναδικού μοσχάτου αρώματος είναι έκδηλη σε αυτά και ανάλογα με την οινοποίηση εμπλουτίζεται με εξωτικά αρώματα (π.χ. λίτσι), αρώματα ξηρών καρπών, κακάο κ.ά. Αυτό όμως που είναι απίστευτο είναι η γευστική συμπύκνωσή τους, που στις περισσότερες περιπτώσεις ισορροπεί ικανοποιητικά έως απόλυτα με την οξύτητα, δίνοντας εξαίσια δείγματα γλυκών κρασιών. Τα τελευταία χρόνια η Κεφαλλονιά μας προσφέρει τα σπάνια επιδόρπια κρασιά της, με την ένδειξη «Μοσχάτος Κεφαλλονιάς», από σταφύλι που προέρχεται από το μικρόρωγο κλώνο της ποικιλίας μοσχάτο άσπρο.
Εκρηκτικά είναι τα αρώματα που αποκτούν στον ελληνικό αμπελώνα τα γλυκά κρασιά από Mοσχάτο. Η τυπικότητα του μοναδικού μοσχάτου αρώματος είναι έκδηλη σε αυτά και ανάλογα με την οινοποίηση εμπλουτίζεται με εξωτικά αρώματα (π.χ. λίτσι), αρώματα ξηρών καρπών, κακάο κ.ά. Αυτό όμως που είναι απίστευτο είναι η γευστική συμπύκνωσή τους, που στις περισσότερες περιπτώσεις ισορροπεί ικανοποιητικά έως απόλυτα με την οξύτητα, δίνοντας εξαίσια δείγματα γλυκών κρασιών. Τα τελευταία χρόνια η Κεφαλλονιά μας προσφέρει τα σπάνια επιδόρπια κρασιά της, με την ένδειξη «Μοσχάτος Κεφαλλονιάς», από σταφύλι που προέρχεται από το μικρόρωγο κλώνο της ποικιλίας μοσχάτο άσπρο.
Κυδωνίτσα
Οι λίγες σχετικά φυτεύσεις με Κυδωνίτσα βρίσκονται στη νοτιοανατολική Πελοπόννησο (Λακωνία), γνωστή για τη Μονεμβασιά και το Μυστρά και η καλλιέργεια της αναγεννήθηκε τον 21ο αιώνα. Αποτελεί τη σημαντικότερη λευκή ποικιλία που καλλιεργείται στη Λακωνία, ενώ η παραγωγή ποιοτικών κρασιών από κυδωνίτσα και η αποδοχή τους από τους οινόφιλους είναι αλματώδης.
Κιτρινοπράσινο και όχι ιδιαίτερα έντονο είναι το χρώμα των κρασιών από Κυδωνίτσα. Αντιθέτως, τα αρώματά τους είναι έντονα, με κυρίαρχα αυτά του ώριμου κυδωνιού από το οποίο πήρε και το όνομά της. Πρόσφατα η ποικιλία άρχισε να καλλιεργείται και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, δίνοντας εντυπωσιακά κρασιά.
Η Κυδωνίτσα αποτελεί επίσης μέρος του χαρμανιού των γλυκών κρασιών ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia.
Κιτρινοπράσινο και όχι ιδιαίτερα έντονο είναι το χρώμα των κρασιών από Κυδωνίτσα. Αντιθέτως, τα αρώματά τους είναι έντονα, με κυρίαρχα αυτά του ώριμου κυδωνιού από το οποίο πήρε και το όνομά της. Πρόσφατα η ποικιλία άρχισε να καλλιεργείται και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, δίνοντας εντυπωσιακά κρασιά.
Η Κυδωνίτσα αποτελεί επίσης μέρος του χαρμανιού των γλυκών κρασιών ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia.
Λαγόρθι
Τέκνο της Αχαΐας, το Λαγόρθι βρίσκεται φυτεμένο κυρίως στον βορρά της Πελοποννήσου.
Το Λαγόρθι δίνει κρασιά με πολύ απαλό, ασημοκίτρινο χρώμα και μάλλον διακριτική μύτη, που εστιάζει στην κομψότητα, στον ορυκτώδη χαρακτήρα και στα λουλούδια. Το λεπτό στόμα τους είναι καθαρό, με έντονη οξύτητα και λίγο αλκοόλ, κάποτε ακόμα και κάτω από 12%. Τα κρασιά από Λαγόρθι μπορούν να παλαιώσουν στη φιάλη για δύο ή τρία χρόνια, αποκτώντας πολυπλοκότητα και ακόμα πιο ορυκτώδη χαρακτήρα.
Το Λαγόρθι δίνει κρασιά με πολύ απαλό, ασημοκίτρινο χρώμα και μάλλον διακριτική μύτη, που εστιάζει στην κομψότητα, στον ορυκτώδη χαρακτήρα και στα λουλούδια. Το λεπτό στόμα τους είναι καθαρό, με έντονη οξύτητα και λίγο αλκοόλ, κάποτε ακόμα και κάτω από 12%. Τα κρασιά από Λαγόρθι μπορούν να παλαιώσουν στη φιάλη για δύο ή τρία χρόνια, αποκτώντας πολυπλοκότητα και ακόμα πιο ορυκτώδη χαρακτήρα.
Μονεμβασιά
Η καταγωγή της Μονεμβασιάς είναι από τη Λακωνία, όπου βρίσκεται η ομώνυμη, υπέροχη καστροπολιτεία, από την οποιά πήρε το όνομά της η ποικιλία.
Η Μονεμβασιά είναι η μοναδική λευκή ελληνική ποικιλία που συναντάται και σε ξηρούς λευκούς και ερυθρούς οίνους ΠΟΠ, αλλά και σε λευκά γλυκά κρασιά ΠΟΠ.
Μόλις στις αρχές του 21ου αιώνα και μετά από μακρά επιστημονική έρευνα, θεσπίστηκε ένας γλυκός οίνος, ο ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia, για να αναβιώσει ένα από τα πλέον διάσημα βυζαντινά κρασιά που παρουσιάστηκαν ποτέ στον κόσμο, τον Μαλβαζία οίνο. Κύρια ποικιλία του είναι η Μονεμβασιά.
Η Μονεμβασιά δίνει στα κρασιά που συμμετέχει αρώματα από εσπεριδοειδή και φρούτα με λευκή σάρκα. Αυτά προσθέτει και στα γλυκά κρασιά ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia, που εμπλουτίζονται κυρίως από αρώματα κυδωνιού της ποικιλίας Κυδωνίτσα. Η έντονα γλυκιά γεύση τους έχει συχνά ορυκτώδη χαρακτήρα και είναι ισορροπημένη, λόγω της οξύτητας της δροσιστικής Μονεμβασιάς, αλλά κυρίως της ποικιλίας Ασύρτικο, που προβλέπεται στο χαρμάνι.
Η Μονεμβασιά είναι η μοναδική λευκή ελληνική ποικιλία που συναντάται και σε ξηρούς λευκούς και ερυθρούς οίνους ΠΟΠ, αλλά και σε λευκά γλυκά κρασιά ΠΟΠ.
Μόλις στις αρχές του 21ου αιώνα και μετά από μακρά επιστημονική έρευνα, θεσπίστηκε ένας γλυκός οίνος, ο ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia, για να αναβιώσει ένα από τα πλέον διάσημα βυζαντινά κρασιά που παρουσιάστηκαν ποτέ στον κόσμο, τον Μαλβαζία οίνο. Κύρια ποικιλία του είναι η Μονεμβασιά.
Η Μονεμβασιά δίνει στα κρασιά που συμμετέχει αρώματα από εσπεριδοειδή και φρούτα με λευκή σάρκα. Αυτά προσθέτει και στα γλυκά κρασιά ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia, που εμπλουτίζονται κυρίως από αρώματα κυδωνιού της ποικιλίας Κυδωνίτσα. Η έντονα γλυκιά γεύση τους έχει συχνά ορυκτώδη χαρακτήρα και είναι ισορροπημένη, λόγω της οξύτητας της δροσιστικής Μονεμβασιάς, αλλά κυρίως της ποικιλίας Ασύρτικο, που προβλέπεται στο χαρμάνι.
Ασπρούδες
Δεν αποκλείεται οι Ασπρούδες να είναι ομάδα λευκών ποικιλιών και όχι μία ποικιλία. Στην πράξη και κατά παράδοση, Ασπρούδες λέγονται οι λευκές ποικιλίες που δεν έχουν ουσιαστικά ταυτοποιηθεί, αλλά χρησιμοποιούνται στην οινοποίηση, π.χ. η ποικιλία Τινακτορώγος συγκαταλέγεται μάλλον σε αυτές. Τις συναντάμε σε όλη την Πελοπόννησο, ιδίως την κεντρική. Ασπρούδες βρίσκουμε θεσμοθετημένα στον οίνο ΠΟΠ Μαντίνεια, όπου επιτρέπεται μία μικρή ποσότητά τους για την παραγωγή του.
Ασύρτικο
Με καταγωγή από τη Σαντορίνη, το Ασύρτικο αποτελεί μία λευκή ποικιλία αμπέλου παγκόσμιας κλάσης. Έχει φυτευτεί σε πολλά μέρη της ηπειρωτικής Ελλάδας και σε σημεία της Πελοποννήσου, διατηρώντας, ανάμεσα σε άλλα, την υψηλή οξύτητά του, για την οποία είναι χρήσιμο σε χαρμάνια. Ένα από αυτά είναι και το γλυκό κρασί ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia.
Βολίτσα
Από τις πλέον σπάνιες και ανεξερεύνητες ελληνικές ποικιλίες αμπέλου, η Βολίτσα απαντάται σποραδικά μόνο στην Πελοπόννησο και κυρίως σε ορεινά αμπελοτόπια. Υπάρχει και ερυθρή και λευκή Βολίτσα.
Μαλαγουζιά
Η Μαλαγουζιά, από εξαφανισμένη κατά τη δεκαετία του 1970, αναγεννήθηκε ουσιαστικά μέσα στον 21ο αιώνα, φανερώνοντας τη δυναμική που έχουν κάποιες ελληνικές ποικιλίες. Ως δημοφιλής λευκή αρωματική ποικιλία φυτεύτηκε ευρέως, ανάμεσα σε άλλα μέρη και στην Πελοπόννησο. Δίνει ξηρά και λίγα γλυκά κρασιά, συνήθως εκρηκτικά φρουτώδους και βοτανικής μύτης, με ανάλογα αρωματική γεύση και μέτρια προς δροσιστική οξύτητα, που συναρπάζουν τους λάτρεις του στιλ.
Πετρουλιάνος
Λευκή ποικιλία με καταγωγή και παρουσία κυρίως στην Πελοπόννησο, ο Πετρουλιάνος έχει χαμηλή οξύτητα, οπότε χρησιμοποιείται βασικά σε χαρμάνια, περισσότερο γλυκών οίνων.
Ροκανιάρης
Τα λίγα δείγματα κρασιών από τη λευκή ποικιλία αμπέλου Ροκανιάρης προέρχονται από την Πελοπόννησο και έχουν μάλλον δροσιστική οξύτητα.
Τινακτορώγος
Είναι μία σπανιότατη λευκή ποικιλία, που ξεχώρισε ως φύτευση στην Ηλεία μόλις τον 21ο αιώνα. Ο Τινακτορώγος ανήκει πιθανότητα στην οικογένεια των ασπρούδων και μπορεί μάλλον να δώσει κρασιά με ξεχωριστή προσωπικότητα.
Φιλέρι
Όπως φαίνεται και από το όνομά του, το ροδόχρωμο Φιλέρι είναι εξάδελφος του Μοσχοφίλερου, χωρίς όμως να ξεχωρίζει αρωματικά με τον ίδιο τρόπο. Εξ άλλου, το αρωματικό δυναμικό του Μοσχοφίλερου είναι από τα πλέον σπουδαία. Καλλιεργείται στην κεντρική Ελλάδα και φυσικά στην Πελοπόννησο, απ’ όπου προέρχονται κατά βάση τα σπάνια μονοποικιλιακά δείγματα λευκών ή ροζέ οίνων.
Σκλάβα
Άλλη μία πολύ παλιά ποικιλία αμπέλου της Πελοποννήσου που κινδύνευσε από εξαφάνιση, η λευκή Σκλάβα προέρχεται από την περιοχή της Κορινθίας και της Αργολίδας. Έχει αρώματα από φρούτα λευκής σάρκας, ίσως κάποιες βοτανικές νύξεις και στόμα με μέτρια οξύτητα.
ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΓΙΑ ΕΡΥΘΡΑ ΚΡΑΣΙΑ
Αγιωργίτικο
Το Αγιωργίτικο είναι μία από τις δύο εμβληματικές ερυθρές ποικιλίες αμπέλου της Ελλάδας και η πιο σημαντική της Πελοποννήσου. Είναι επίσης μία από τις τέσσερις ελληνικές ποικιλίες αμπέλου που τα κρασιά τους αποτελούν αιχμή του δόρατος για την οινική παρουσία της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές οίνου.
Η ποικιλία Αγιωργίτικο είναι πολυδιάστατη, αφού δίνει ροζέ κρασιά, ερυθρά κρασιά δεξαμενής (φρέσκα), βραχείας ή μακράς παλαίωσης, ερυθρά κρασιά ωριμασμένα σε βαρέλι, ημίγλυκα και γλυκά κρασιά, προσφάτως και αφρώδη.
Η αμπελουργική ζώνη της Νεμέας, στην Κορινθία, είναι το βασίλειο του Αγιωργίτικου, που είναι όμως φυτεμένο και αλλού στην Πελοπόννησο, στην Ελλάδα, αλλά και εκτός συνόρων. Η Νεμέα, με το ομώνυμο κρασί ΠΟΠ Νεμέα, είναι η μεγαλύτερη ζώνη ονομασίας προέλευσης κόκκινου κρασιού στην Ελλάδα.
Τα φρέσκα κρασιά δεξαμενής από Αγιωργίτικο είναι σχετικά βαθυκόκκινα και μυρίζουν έντονα φρέσκα κόκκινα φρούτα. Στο στόμα η οξύτητα είναι μέτρια και οι ταννίνες μαλακές. Όσα ωριμάζουν σε βαρέλι είναι συνήθως πιο βαθύχρωμα και πιο σύνθετα αρωματικά, με αρκετά πολύπλοκη μύτη. Ο γευστικός πλούτος τους συνοδεύεται από σχετικά μαλακές ταννίνες, συνήθως πολύ καλής ποιότητας, ενώ το δυναμικό παλαίωσής τους ποικίλει, από κάποια χρόνια έως και περισσότερα από δέκα.
Η ποικιλία Αγιωργίτικο είναι πολυδιάστατη, αφού δίνει ροζέ κρασιά, ερυθρά κρασιά δεξαμενής (φρέσκα), βραχείας ή μακράς παλαίωσης, ερυθρά κρασιά ωριμασμένα σε βαρέλι, ημίγλυκα και γλυκά κρασιά, προσφάτως και αφρώδη.
Η αμπελουργική ζώνη της Νεμέας, στην Κορινθία, είναι το βασίλειο του Αγιωργίτικου, που είναι όμως φυτεμένο και αλλού στην Πελοπόννησο, στην Ελλάδα, αλλά και εκτός συνόρων. Η Νεμέα, με το ομώνυμο κρασί ΠΟΠ Νεμέα, είναι η μεγαλύτερη ζώνη ονομασίας προέλευσης κόκκινου κρασιού στην Ελλάδα.
Τα φρέσκα κρασιά δεξαμενής από Αγιωργίτικο είναι σχετικά βαθυκόκκινα και μυρίζουν έντονα φρέσκα κόκκινα φρούτα. Στο στόμα η οξύτητα είναι μέτρια και οι ταννίνες μαλακές. Όσα ωριμάζουν σε βαρέλι είναι συνήθως πιο βαθύχρωμα και πιο σύνθετα αρωματικά, με αρκετά πολύπλοκη μύτη. Ο γευστικός πλούτος τους συνοδεύεται από σχετικά μαλακές ταννίνες, συνήθως πολύ καλής ποιότητας, ενώ το δυναμικό παλαίωσής τους ποικίλει, από κάποια χρόνια έως και περισσότερα από δέκα.
Μαυροδάφνη
Ήταν περίπου στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν ο Γερμανός Gustav Clauss οινοποίησε την πρώτη Μαυροδάφνη, λίγο έξω από την Πάτρα. Η Μαυροδάφνη είναι μία ερυθρή ποικιλία αμπέλου με μεγάλη ιστορία στην παραγωγή γλυκών κρασιών και τεράστιο μέλλον στην ερυθρά οινοποίηση για ξηρά ερυθρά κρασιά.
Η Πελοπόννησος, και ιδιαίτερα το ΒΔ τμήμα της, διαθέτει το μεγαλύτερο ποσοστό των αμπελώνων με Μαυροδάφνη, η οποία είναι η κύρια ποικιλία του ομώνυμου κρασιού ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών. Τα ερυθρά γλυκά κρασιά ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών είναι τα γνωστότερα κρασιά και εν δυνάμει από τα καλύτερα αυτού του τύπου της Ελλάδας, η οποία φημίζεται για τους επιδόρπιους οίνους της. Επίσης τα ξηρά ερυθρά από Μαυροδάφνη καταδεικνύουν το δυναμικό της ποικιλίας και για αυτόν τον τύπο κρασιών.
Σκουροκόκκινα, σχεδόν μαύρα, τα ερυθρά γλυκά κρασιά από Μαυροδάφνη έχουν συμπυκνωμένα αρώματα σταφίδας, μαύρων μούρων και αποξηραμένων δαμάσκηνων. Στο στόμα χαρακτηρίζονται από πολύ αλκοόλ (θερμά κρασιά) και μάλλον μέτρια οξύτητα. Τη γλυκιά αίσθηση του αλκοόλ και βέβαια των σακχάρων ισοσταθμίζουν οι αρκετές ταννίνες της Μαυροδάφνης. Ανάλογο προφίλ έχουν και τα ξηρά ερυθρά κρασιά της ποικιλίας, χωρίς βέβαια το γλυκό στοιχείο, θυμίζοντας κάπως τα ιταλικά Amarone.
Η Πελοπόννησος, και ιδιαίτερα το ΒΔ τμήμα της, διαθέτει το μεγαλύτερο ποσοστό των αμπελώνων με Μαυροδάφνη, η οποία είναι η κύρια ποικιλία του ομώνυμου κρασιού ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών. Τα ερυθρά γλυκά κρασιά ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών είναι τα γνωστότερα κρασιά και εν δυνάμει από τα καλύτερα αυτού του τύπου της Ελλάδας, η οποία φημίζεται για τους επιδόρπιους οίνους της. Επίσης τα ξηρά ερυθρά από Μαυροδάφνη καταδεικνύουν το δυναμικό της ποικιλίας και για αυτόν τον τύπο κρασιών.
Σκουροκόκκινα, σχεδόν μαύρα, τα ερυθρά γλυκά κρασιά από Μαυροδάφνη έχουν συμπυκνωμένα αρώματα σταφίδας, μαύρων μούρων και αποξηραμένων δαμάσκηνων. Στο στόμα χαρακτηρίζονται από πολύ αλκοόλ (θερμά κρασιά) και μάλλον μέτρια οξύτητα. Τη γλυκιά αίσθηση του αλκοόλ και βέβαια των σακχάρων ισοσταθμίζουν οι αρκετές ταννίνες της Μαυροδάφνης. Ανάλογο προφίλ έχουν και τα ξηρά ερυθρά κρασιά της ποικιλίας, χωρίς βέβαια το γλυκό στοιχείο, θυμίζοντας κάπως τα ιταλικά Amarone.
Αυγουστιάτης
Ο Αυγουστιάτης καλλιεργείται σε μικρή έκταση κυρίως στην Πελοπόννησο και συγκεκριμένα στη δυτική πλευρά της, κοντά σε υπέροχες παραλίες και βέβαια, στην Αρχαία Ολυμπία.
Η ερυθρή ποικιλία Αυγουστιάτης δίνει εντυπωσιακά κρασιά καλής ποιότητας, κυρίως ερυθρά και σπάνια ροζέ. Τα κρασιά από Αυγουστιάτη έχουν σκούρο κόκκινο χρώμα με βάθος και ζωηρότητα, και τα αρώματά τους είναι έντονα. Θυμίζουν ώριμα κόκκινα φρούτα, διάφορα βότανα της Μεσογείου και δέρμα. Στην πλειονότητά τους ωριμάζουν σε βαρέλι και αποκτούν στρογγυλό στόμα μέτριου σώματος, με μάλλον κομψές ταννίνες, διατηρώντας μέτρια προς υψηλή αλκοόλη.
Η ερυθρή ποικιλία Αυγουστιάτης δίνει εντυπωσιακά κρασιά καλής ποιότητας, κυρίως ερυθρά και σπάνια ροζέ. Τα κρασιά από Αυγουστιάτη έχουν σκούρο κόκκινο χρώμα με βάθος και ζωηρότητα, και τα αρώματά τους είναι έντονα. Θυμίζουν ώριμα κόκκινα φρούτα, διάφορα βότανα της Μεσογείου και δέρμα. Στην πλειονότητά τους ωριμάζουν σε βαρέλι και αποκτούν στρογγυλό στόμα μέτριου σώματος, με μάλλον κομψές ταννίνες, διατηρώντας μέτρια προς υψηλή αλκοόλη.
Βερτζαμί
Το Βερτζαμί συναντάται στη δυτική Ελλάδα και σπανιότερα στη Δυτική Πελοπόννησο. Αποτελεί σπάνια ερυθρή ποικιλία, δεόντως ανεξερεύνητη, που όποτε οινοποιήθηκε έδωσε εντυπωσιακά κρασιά σε ένταση αρωμάτων, γεύσης και ιδίως χρώματος, ιδανικά για ωρίμανση σε βαρέλι, ίσως και για μακρά παλαίωση σε φιάλη.
Βοϊδομάτης
Ερυθρή ποικιλία αμπέλου, φυτεμένη άτακτα στην Πελοπόννησο, ο Βοϊδομάτης, χαρακτηρίζεται για το υψηλό χρωματικό δυναμικό του.
Βολίτσα
Από τις πλέον σπάνιες και ανεξερεύνητες ελληνικές ποικιλίες, η Βολίτσα απαντάται σποραδικά μόνο στην Πελοπόννησο και κυρίως σε ορεινά αμπελοτόπια. Υπάρχει και ερυθρή και λευκή Βολίτσα.
Θράψα
Η Θράψα είναι πολύ σπάνια ερυθρή ποικιλία που βρίσκεται φυτεμένη σε πολύ λίγα μέρη της Πελοποννήσου. Δεν πρέπει να συγχέεται με την ποικιλία Θραψαθήρι.
Κολλινιάτικο
Άφθονο είναι το χρωματικό δυναμικό της ερυθρής ποικιλίας Κολλινιάτικο, αλλά η ποικιλία δεν χρησιμοποιείται ουσιαστικά. Πρόσφατα γίνονται συστηματικές φυτεύσεις της ποικιλίας από οινοποιεία της Αρκαδίας. Απαντάται στην κεντρική Πελοπόννησο και το όνομά της κατάγεται από το χωριό Κολλίνες στα σύνορα των νομών Αρκαδίας και Λακωνίας.
Μαύρο Καλαβρυτινό
Το Μαύρο Καλαβρυτινό είναι μια αυτόχθονη ερυθρή ποικιλία της περιοχής των Καλαβρύτων και γενικότερα της Ορεινής Αιγιαλείας. Πρόκειται για ποικιλία που δίνει κρασιά με μέτριο χρώμα, αρκετές τανίνες, μέτριο προς γεμάτο σώμα και αρώματα που θυμίζουν κόκκινα και μαύρα φρούτα, άνθη και μπαχαρικά. Τα κρασιά από αυτή την ποικιλία φαίνεται να έχουν την δυνατότητα να εξελίσσονται για μερικά χρόνια στην φιάλη. Το συναντάμε σε μονοποικιλιακά κρασιά αλλά και σε χαρμάνια με γηγενείς αλλά και διεθνείς ποικιλίες.
Μαύρη Κορινθιακή
Η Μαύρη Κορινθιακή δεν είναι άλλη από την πασίγνωστη σταφίδα που συνήθως αποξηραίνεται. Είναι ένα από τα πολύ σημαντικά ελληνικά αγροτικά προϊόντα, με ιστορία από την αρχαιότητα και από τα καλύτερα βρώσιμα ελληνικά σουβενίρ, που λόγω των σακχάρων της δεν χρειάζεται ψυγείο για τη μεταφορά της. Η μάλλον μικρή ποσότητα Μαύρης Κορινθιακής που δεν κλείνεται στα σακουλάκια, αφότου λιαστεί κατά κανόνα για λίγες μέρες, χρησιμοποιείται για το πασίγνωστο ελληνικό γλυκό κρασί ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών.
Πετροκόριθο
Ερυθρή ποικιλία, η οποία όταν σπάνια οινοποιείται δίνει ιδιαιτέρως πληθωρικά κρασιά.
Διεθνείς ποικιλίες
ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΓΙΑ ΛΕΥΚΑ ΚΡΑΣΙΑ
Viognier
Ούτως ή άλλως σπάνια σε όλο τον κόσμο, η ποικιλία Viognier έχει στην Πελοπόννησο ελάχιστα αλλά καλά δείγματα φυτεύσεων και κρασιών, βρίσκοντας καλή φιλοξενία στα αμπελοτόπια της. Τα λευκά κρασιά από Viognier εδώ διατηρούν μερικά από τα αρωματικά και γευστικά χαρακτηριστικά τους, για τα οποία είναι φημισμένα, όπως τα φρουτώδη, λουλουδένια και πικάντικα αρώματα και το μαλακό στόμα, με όγκο και πυκνότητα.
Gewurztraminer
Το άκρως εξωτικό Gewurtzraminer έχει ελάχιστη, αλλά υψηλής ποιότητας παρουσία στην Πελοπόννησο, διατηρώντας την εκρηκτική μύτη, με τον εξωτισμό της και τον πλούτο στο στόμα των λευκών κρασιών της.
Chardonnay
Η πιο διάσημη ίσως λευκή ποικιλία στον κόσμο, το Chardonnay, δεν θα μπορούσε να λείπει από την Πελοπόννησο. Είναι ευρέως διαδεδομένη και έχει εγκλιματιστεί τόσο καλά στην περιοχή της Τριφυλίας που ακόμα και οι ντόπιοι τη θεωρούν δική τους. Το αρκετά ζεστό κλίμα της περιοχής δίνει στα κρασιά από Chardonnay εξωτισμό στα αρώματα και ογκώδη και πλούσια γεύση, εκφράζοντας χαρακτηριστικά τα πελοποννησιακά τερουάρ, με γνώμονα τον ήλιο.
Sauvignon Blanc
Παρά το ζεστό κλίμα της Ελλάδας, το Sauvignon Blanc υπάρχει και δίνει καλά δείγματα, φυτεμένο στα πιο κρύα, κάποτε και ορεινά αμπελοτόπια διαφόρων περιοχών, ανάμεσά τους και της Πελοποννήσου. Εκεί διατηρεί το προφίλ για το οποίο αγαπιέται παγκοσμίως, δηλαδή τον εκρηκτικό και δροσιστικό αρωματικό χαρακτήρα και την τραγανή του οξύτητα. Με παρακαταθήκη τα πελοποννησιακά αμπελοτόπια και όπλο την τεχνολογικά εξελιγμένη οινοποίηση, τα Sauvignon Blanc εδώ είναι πιο εξωτικά και ώριμα, αν και διατηρούν τη βοτανικότητά τους, όπως και την υψηλή τους οξύτητα.
Trebbiano (Ugni Blanc)
Όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, το Trebbiano ή αλλιώς Ugni Blanc, καλλιεργείται σε διάφορα μέρη της Πελοποννήσου, κυρίως για να αυξήσει την οξύτητα κάποιων χαρμανιών.
ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΓΙΑ ΕΡΥΘΡΑ ΚΡΑΣΙΑ
Cabernet Sauvignon
Για κάποιους η ποικιλία Cabernet Sauvignon είναι η κορυφή των ερυθρών ποικιλιών παγκοσμίως. Όπως και να έχει, η κορυφαία αυτή ποικιλία έχει βρει και στην Πελοπόννησο τον δρόμο της, έχοντας γενικώς σημαντική παρουσία, με αποκορύφωμα την περιοχή της Τριφυλίας. Στην Πελοπόννησο συναντάται τόσο μονοποικιλιακά, όσο και σε χαρμάνια, ιδίως με την ποικιλία Αγιωργίτικο, κάνοντας τα κρασιά της λίγο πιο άγρια και ατίθασα, αλλά και πολύπλοκα αρωματικά. Έτσι, παραλληλίζοντας τα χαρμάνια αυτά με τα γνωστά ιταλικά κρασιά Super Tuscans, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για «Σούπερ Νεμέες».
Merlot
Η δεύτερη πιο διαδεδομένη ερυθρή ποικιλία αμπέλου στον κόσμο, μετά το Cabernet Sauvignon, το Merlot έχει βρει κάποια σημεία φύτευσης στην Πελοπόννησο, κυρίως στα πιο υγρά αμπελοτόπια της, αφού αγαπά την υγρασία, δίνοντας κάποια μονοποικιλιακά κρασιά, κάποιες φορές πολύ υψηλής ποιότητας, ή συμμετέχοντας σε αρκετά χαρμάνια.
Pinot noir
Αν και με διαφορετικό αρωματικό και γευστικό προφίλ, το Pinot Noir, ελάχιστα φυτεμένο στην Πελοπόννησο, δίνει ερυθρά κρασιά που σίγουρα δεν χάνουν την ευγένεια της ποικιλίας.
Refosco
Ιστορική ποικιλία για την Πελοπόννησο. Λόγω της εισαγωγής της από την Ιταλία, η οποία πραγματοποιήθηκε από ένα συγκεκριμένο οινοποιείο κατά τον 19ο αιώνα, το Refosco διαδόθηκε πολύ στη δυτική πλευρά της Πελοποννήσου.
Syrah
Παρότι το Syrah έχει δώσει εξαιρετικά δείγματα σε πολλά μέρη της Ελλάδας, στην Πελοπόννησο δεν είναι τόσο διαδεδομένο όσο αλλού. Ωστόσο, υπάρχει σε υπολογίσιμη έκταση και σχεδόν όπου καλλιεργείται δίνει πολύ καλά έως κορυφαία αποτελέσματα. Με πρωταγωνιστή τα αυθεντικά αμπελοτόπια της Πελοποννήσου, που υποστηρίζουν την κορυφαία αυτή ποικιλία, το Syrah καταφέρνει να βγάλει πολλά από τα πληθωρικά χαρακτηριστικά του.
Ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μανόλης Σταυρακάκης έχει υπολογίσει σε 104 τις καλλιεργούμενες γηγενείς ποικιλίες στην Πελοπόννησο, εκ των οποίων οι 92 προορίζονται για οινοποιία.
Οίνον Ιστορώ IX, Πολυστάφυλος Πελοπόννησος, Πρακτικά Συνεδρίου, Επιμέλεια Γ.Α. Πίκουλας
Έκδοση ΕΝΟΑΠ 2009